Avrupa’daki yerli ve ulusal azınlıklar ile dilsel topluluklar FUEN 68. Kongresi’nde bir araya geldi
Avrupa Milletleri Federal Birliği (FUEN) 68. Kongresi, 19-22 Eylül 2024 tarihlerinde Kuzey Friz azınlığının ev sahipliğinde Almanya’nın Husum/Hüsem şehrinde gerçekleşti. FUEN’nin 75. yılının da kutlandığı kongreye FUEN Türk Azınlıkları/Toplulukları Çalışma Grubu (TAG) üyelerinden Batı Trakya Türklerini temsilen Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF), Rodos-İstanköy Türklerini temsilen Rodos, İstanköy ve On İki Ada Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği (ROİSDER) ve Ahıska Türklerini temsilen Milletlerarası Ahıska Türkleri Cemiyeti “VATAN” katıldı. Kongreye FUEN’ye destekçi üyelik başvurusunda bulunan Ukrayna’dan Başkırtların kuruluşu “Duslyk” da katıldı.
26 ülkeden yaklaşık 200 kişinin katıldığı kongrede yaptığı açış konuşmasında FUEN Başkanı ve Avrupa Parlamentosu (AP) Milletvekili Loránt Vincze, Macaristan’ın FUEN tarihinde önemli bir yere sahip olduğunu, zira Demir Perde’nin yıkılmasının ardından ilk kongrenin Budapeşte’de yapıldığını ve FUEN’in bu kongre ile Orta ve Doğu Avrupa’ya açıldığını söyledi. FUEN’in Avrupa’nın en büyük azınlık hakları savunucusu örgütü haline geldiğini belirten Vincze, FUEN’in artık Avrupa ve uluslararası kuruluşlar için lider bir kuruluş olduğunu söyledi.
Avrupa’nın 30 ülkesinden 180 kişinin katıldığı kongrede ev sahibi Kuzey Friz azınlığı ve kurumları kültürel gösteriler ve danslar eşliğinde tanıtıldı. Kongredeki panel oturumlarında FUEN’nin tarihi, Avrupa Birliği’nde (AB) azınlık haklarının geleceği ve bu çerçevede FUEN’nin 2099 vizyonu Avrupa Parlamentosu (AP) milletvekilleri, ulusal siyasetçiler, uzmanlar ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin katılımıyla ele alındı.
Demir Perde’nin yıkılışı ve 90’lı yıllar temalı oturumda Milletlerarası Ahıska Türkleri Cemiyeti “VATAN” başkanı Cavid Aliyev konuşmacı olarak yer aldı. Aliyev, Ahıska Türklerinin 14 Kasım 1944’te Sovyet Lideri Josef Stalin tarafından Orta Asya’ya sürgün edildiğini belirterek, FUEN’nin çaba ve girişimleriyle 1999 yılında Gürcistan’ın Avrupa Konseyi’ne üye olarak kabul edilmesi sırasında üyelik şartı olarak Ahıska Türklerinin tarihi Atayurtları olan Ahıska’ya geri dönüşünün sağlanması şartının getirildiğine ancak Gürcistan’ın bu şartı halen yerine getirmediğine dikkat çekti.
Kongrenin ikinci gününde gerçekleştirilen FUEN TAG istişare toplantısında Kasım 2023’teki TAG 9. Yıllık Toplantısı’ndan bu yana gerçekleştirilen TAG’nin çalışma ve faaliyetleri aktarıldı, TAG üyesi Türk azınlık ve topluluklarında yaşanan son gelişmeler değerlendirildi. Toplantıda ayrıca FUEN TAG 10. Yıllık Toplantısı’nın programı ve organizasyonu görüşüldü.
Batı Trakya Türkleri, Rodos, İstanköy ve On İki Ada Türkleri ve Kırım Tatarlarının sunduğu karar tasarıları kabul edildi
21 Eylül’deki FUEN Delegeler Kurulu’nda FUEN TAG Sözcüsü Halit Habip Oğlu, FUEN TAG’nin 2023-2024 faaliyetleri hakkında yaptığı sunumla delegeleri bilgilendirdi.
FUEN Delegeler Kurulu’nda Batı Trakya Türk toplumu, Rodos, İstanköy ve Onikiada Türkleri ile Kırım Tatarlarının sunduğu karar tasarıları delegelerin oylarıyla kabul edildi.
Ukrayna’daki ulusal azınlıkların korunması ve Avrupa Parlamentosu’nun himayesinde Avrupa’da politika yapıcılar ve ulusal azınlıklar arasında daimi bir danışma organının kurulmasını talep eden FUEN ana karar tasarısı kabul edildi.
Delegeler Kurulu’nda azınlıkların korunması ve teşviki için Avrupa hukuk çerçevesinin geliştirilmesi konulu FUEN ana kararı da kabul edildi.
FUEN’ye altı yeni kuruluş üye oldu
FUEN Delegeler Kurulu’nda yapılan oylama neticesinde Avusturya’daki Sloven azınlığı ve Litvanya’daki Alman azınlığının kuruluşları FUEN’ye ortak üye olurken Avusturya’daki Roma azınlığı, Finlandiya’daki İsveç azınlığı ve Romanya’daki Macar azınlığının kuruluşları ile Ukrayna’daki Başkırtların kuruluşu “Duslyk” FUEN’ye destekçi üye olarak kabul edildiler
Delegeler Kurulu’nda alınan karar ile FUEN 2025 Kongresi, Alman ve Ladin azınlıkların ev sahipliğinde, Avrupa’daki ulusal azınlıkların futbol şampiyonası EUROPEADA 2028 de Sloven azınlık ve Furlanların ev sahipliğinde İtalya’da düzenlenecek.
